موانع ژنتیکی ازدواج
برای داشتن یک ازدواج سالم، لازم است تا قبل از انجام این وصلت، آزمایش‌های مرتبط را انجام دهید تا تمامی احتمالات ممکن بررسی شود. آزمایش‌های پیش از ازدواج، یکی از تاثیرگذارترین عوامل برای ازدواج است. زیرا این آزمایش‌ها اطلاعات مفیدی را در رابطه با سلامت فیزیکی همسر آینده و موانع ژنتیکی ازدواج، در اختیار فرد قرار می‌دهد.
انجام برخی از آزمایش‌های قبل از ازدواج ضروری است و شرط اول و اصلی جاری شدن خطبه عقد، ارائه برگه سلامت جسمی زوجین می‌باشد. اما سوال مهم این است که آیا این آزمایش‌ها می‌توانند موانع ژنتیکی ازدواج را مشخص کنند؟ به عبارتی دیگر اگر جواب آزمایش‌های قبل از ازدواج مطلوب نباشد، اجازه قانونی برای انجام عقد داده می‌شود؟ از طرفی به علت اهمیت بالای این آزمایش، باید در انتخاب آزمایشگاه دقت فرمایید. در این مقاله از جابیک به تمامی این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم. پس تا انتهای این مطلب، همراه ما باشید.
آزمایش خون قبل ازدواج
یکی از آزمایش‌های اجباری و لازم برای ازدواج، انجام آزمایش خون است. آزمایش خون برای چک کردن مواردی مانند بررسی بیماری‌های خونی، بیماری‌های مقاربتی و بیماری‌های ژنتیکی انجام می‌شود.
یکی از باورهای اشتباهی که در این موضوع وجود دارد، این است که عده‌ای معتقدند ارتباط خاصی بین آزمایش خون قبل از ازدواج و گروه خونی افراد وجود دارد. لازم است بدانید در واقع هیچ ارتباطی بین گروه خونی افراد و نتیجه آزمایش خون پیش از ازدواج، وجود ندارد. در واقع آزمایش خون به منظور بررسی ریسک ابتلا به بیماری‌های هپاتیت و تالاسمی در افراد انجام می‌شود و ارتباطی به گروه خونی دو طرف ندارد. نوع گروه‌های خونی افراد، کاملا در نتایج آزمایش‌های پیش از ازدواج بی‌تاثیر است و افراد با گروه‌های خونی متفاوت، می‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند.
لزوم انجام مشاوره و آزمایش ژنتیکی قبل از ازدواج
انجام مشاوره با پزشک متخصص درباره مسائل مربوطه ژنتیکی پیش از عقد لازم است اما بعد از مشاوره، انجام تست آن اجباری نیست. متخصص ژنتیک با بررسی سابقه خانوادگی زوجین در مورد بیماری‌های خاص، ریسک یا خطر ابتلا به بیماری را پیش‌بینی می‌کند.
نکته مهمی که در رابطه با آزمایش ژنتیکی قبل از ازدواج وجود دارد، این است که انجام آن باید توسط پزشک متخصص در مراکز معتبر انجام بگیرد. از آن جایی که بسیاری از افراد در بیماری‌های ژنتیکی، دارای علائم بالینی خفیفی هستند یا حتی در مواردی علائمی در آنها مشاهده نمی‌شود، اهمیت مشاوره در یک مرکز تخصصی معتبر بسیار بالا خواهد بود.
تالاسمی؛ یکی از موانع ژنتیکی ازدواج
باید دقت داشته باشید که اگر علائمی مانند ریسک ابتلا به تالاسمی یا بیماری‌های ژنتیکی وجود داشته باشد، موضوع جدی است و ممکن است در آینده برای زوجین مشکل ساز شود. برای بررسی ریسک ابتلا به تالاسمی، زوجین باید پیش از عقد آزمایش خون انجام دهند اما برای پیشگیری از بیماری‌های ژنتیکی در فرزند، لازم است تا قبل از ازدواج نسبت به انجام مشاوره ژنتیک اقدام کنند.
خوشبختانه با استفاده از تست‌های غربالگری جنین در دوران بارداری و به ویژه تست ژنتیکی جنین، اکثر مشکلات شدیدی که ممکن است در جنین ایجاد شود، قابل تشخیص و پیشگیری خواهند بود. بنابراین لازم نیست که در زمان ازدواج نگران این موارد باشید.
تالاسمی مینور در موانع ژنتیکی ازدواج
تالاسمی یک بیماری خونی است که در آن محل ساخت سلول‌های خونی در بدن که مغز استخوان است، دچار مشکل شود. این اتفاق ممکن است به دلیل کمبود ساخت هموگلوبین در بدن اتفاق بیفتد. لذا کم خونی و نقص در اکسیژن رسانی در بدن از جمله مشکلات و موانع ژنتیکی ازدواج است. طبق قوانین ژنتیکی، اگر دو فرد مبتلا به تالاسمی مینور با هم ازدواج کنند، به احتمال ۲۵% فرزند آنها دچار تالاسمی ماژور می‌شود که حالت شدیدتر این بیماری است. تالاسمی ماژور بیماری خطرناکی است که مشکلات زیادی را برای فرد مبتلا فراهم می‌کند. بنابراین بررسی ناقل بودن تالاسمی در افراد، بسیار ضروری است.
اگر در آزمایش خون پیش از عقد مشخص شود که طرفین مبتلا به تالاسمی مینور هستند، این مسئله حتما به آنها گوشزد خواهد شد و توصیه‌های لازم برای داشتن فرزند به آنها داده خواهد شد.
سایر بیماری‌های ژنتیکی مشکل ساز در ازدواج
ژن معیوب نیز یکی دیگر از موانع ژنتیکی ازدواج می‌باشد. در واقع به غیر از سلول‌ها، محتوای ژنتیکی یا DNA زوجین نیز به فرزندان آنها منتقل می‌شود. بنابراین اگر هر یک از زوجین حامل ژن معیوب یا ناقل مشکل ژنتیکی باشد، این ژن به نسل بعد هم منتقل می‌شود. هدف اصلی آزمایشات ژنتیکی این است که وجود یا عدم وجود عوامل زمینه ساز بیماری‌های ارثی و ژنتیکی را بررسی و شناسایی کند.
چه کسانی باید آزمایشات ژنتیکی انجام دهند؟
افرادی که باید برای انجام آزمایشات ژنتیکی اقدام کنند شامل:
- افرادی با نسبت فامیلی که این ارتباط شامل هر گونه نسبت فامیلی می‌شود، حتی نسبت‌های بسیار دور
- افرادی که یکی از بستگان نزدیک آنها دچار بیماری نادر یا ارثی باشد.
- افرادی که یکی از طرفین آنها مشکوک به اختلالات ژنتیکی مانند هرگونه ناتوانی جسمی، اختلال یادگیری یا بهره هوشی پایین، احتمال وجود کیست یا توده سرطانی باشد.
- زوجینی که در مراکز حساس و پرخطر مشغول به کار باشند. برای مثال افرادی که در مراکز هسته ای هستند یا در کارخانجات با مواد سمی و شیمیایی در ارتباط هستند.
- زوجینی که یکی از طرفین دارای بیماری مادرزادی است.
اگر جواب آزمایش ازدواج منفی باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر جواب آزمایش تست اختلالات کم خونی منفی شود به این معناست که هیچ مشکل و مانعی برای ازدواج وجود ندارد و شما می‌توانید با خیال راحت ازدواج کنید. اگر جواب این آزمایش مثبت باشد احتمال بروز مشکلاتی در روند فرزندآوری وجود دارد. اما همچنان لازم نیست نگران باشید؛ چرا که در این صورت، شما امکان درمان خواهید داشت.
همچنین می‌توانید تا پیش از زمانی که برای بارداری اقدام می‌کنید، تمامی مراحل درمانی را طی کنید و سپس تحت نظر و مراقبت و توصیه‌های پزشکی، برای بارداری اقدام کنید. به این ترتیب همچنان مانعی برای ازدواج شما، حتی با وجود مثبت بودن تست تالاسمی وجود ندارد زیرا با مراقبت‌های پیش از بارداری دیگر نیازی به آزمایش ژنتیک جنین نخواهید داشت.
تاثیر جواب آزمایش‌های قبل ازدواج در اجازه عقد
حتی در صورت بالا بودن ریسک بیماری در فرزندان و حتی در صورت مثبت بودن جواب آزمایش اعتیاد در مورد یکی از زوجین، از لحاظ قانونی هیچ مانعی برای جاری شدن عقد وجود ندارد.
نتیجه‌گیری موانع ژنتیکی ازدواج
هنگامی که در سوابق یا اقوام یکی از طرفین موانع ژنتیکی ازدواج وجود داشته باشد، با انجام آزمایشات خونی می‌توان بررسی کرد که احتمال ابتلای فرزند به بیماری ژنتیکی چقدر خواهد بود. در صورت بالا بودن میزان این احتمال به آنها توصیه می‌شود که عقد نکنند و عواقب بچه دار نشدن را به آنها هشدار می‌دهند. اما اگر به این هشدارها توجهی نکنند و تست‌ها و آزمایش‌ها را طبق راهنمایی پزشک متخصص ژنتیک انجام ندهند، در صورت تولد فرزند مشکل‌دار، زوجین بار مالی و روانی این تصمیم نادرست را یک عمر به دوش خواهند کشید. به همین دلیل توصیه می‌شود که با انجام این آزمایشات، از موانع ژنتیکی ازدواج مطلع شوید.
